سلسله بحث های ماه رمضان
سال ۱۳۹۹
توسط : حجت الإسلام والمسلمین ، سید أحمد جبّاری ، امام جمعه ی محترم شهرستان چالوس
مورخ : 3 / 3 / 1399
روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان
بسم الله الرّحمن الرّحیم
تفسیر قرآن کریم * لمعات نور * سوره محمد (ص)
آیه ی دیگر از سوره محمد (ص) را تقدیم محضر برادران و خواهران ایمانی خواهیم کرد که قرآن در این آیه 25 می فرماید :
إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى ۙ الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَىٰ لَهُمْ
[47–25] (مشاهده آیه در سوره)
« کسانی که بعد از روشن شدن هدایت برای آنها ، پشت به حق کردند ، شیطان اعمال زشتشان را در نظرشان زینت داده و آنان را با آرزوهای طولانی فریفته است » .
جمله ی ارْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ – به معنای عقب عقب برگشتن است .
کنایه از ارتداد و کفر اعتقادی است که نوعی قهقراء و پس گرد نمودن است .
فاصله گرفتن از حقیقت و فطرت پاک خود .
مرحوم شیخ طوسی می فرماید : این آیه در مورد یهود نازل شد .
چون صافت و ویژگی های پیامبر اکرم (ص) را در کتاب تورات خود مطالعه کردند و می دانستند ، همینکه پیامبر اکرم (ص) ظهور کردند و رسالت خود را اعلان فرمودند ، علیه او موضع گرفتند و کافر شدند .
جمعی هم فرمودند : این آیه راجع به منافقان است ، چون آنها آیا وجوب قتال و جهاد را در قرآن دیده بودند ، ولی پشت کردند و کافر شدند و از جنگ ، شانه خالی کردند .
قرآن کریم ، ارتداد و بازگشت از حق به سوی باطل را از بعد از روشن شدن حق و هدایت ، عملی ارتجاعی و عقبگرد و جاهلانه معرفی می فرماید ، به طوری که قابل مذمّت و سرزنش می باشد ، در حالی که با روشن شدن راه حق و حقیقت انسان می بایست احساس مسئولیت کند ، چون درک و آگاهیش نسبت به موضوعی بیشتر شده است .
این نشان می دهد علم و آگاهی ، به تنهایی کافی نیست ، ایمان و تعهّد و باور هم باید کنار علم و آگاهی باشد ، زیرا جلوه های وسوسه انداز ارکان علم و دانش را به راحتی سُست و متزلزل می سازد .
کار شیطان هم زیبا جلوه دادن و تحریک و وسوسه است . « سوَّلَ لَهم »
سوَّلَ به معنای آراستن و جذّاب کردن چیزی است .
این طور القاء می کند ، کار خوبی است ، با ابزار تسویل و تحریک وارد می شود ، مسیر انحرافی و سنگلاخی را آسان نشان می دهد ، به طوری که نفس به سوی آن رغبت پیدا می کند ، هر چند شیطان با انحای گوناگون و از طریق دعوت و تزیین و وسوسه و افتنان ، انسانها را إغواء می سازد ، أمّا هرگز انسان بی اختیار و بی اراده نیست ، خداوند ، ابزار و اسباب مناسب برای شناخت چنین دشمن خطرناک و راههای مبارزه و غلبه بر او را نیز به انسانها آموخت و البته هشدارهای لازم را نیز در صورت تبعیت از او در جای جای قرآن بیان فرمود .
این مسأله تذکر خطرات شیطان ، نهایت لطف و عنایت إلهی به بندگان است تا هم آنها را به نحو أحسن هدایت کند و هم انسانها مبادا ، دست خوشِ وساوس و حیله های خطرناک شیطان بشوند .
أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۶۰﴾ / یس
اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد زيرا وى دشمن آشكار شماست (۶۰)
وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ ﴿۶۱﴾ / یس
و اينكه مرا بپرستيد اين است راه راست (۶۱)
در موقع احساس خطر بهترین کار پناه بردن به منبع قدرت و نجات است .
وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ۚ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۳۶﴾/ فصلت
به هنگام سیخک زدن و وسوسه شیطان به خدا پناه ببرید .
و در آیه شریفه 97 سوره مؤمنون می فرماید :
« وَقُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ »
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
۱۳۹۹